Begroting 2001 Grotestedenbeleid

31 januari 2001

In het grotestedenbeleid kan de overheid zich van zijn beste, meest geloofwaardige kant laten zien: voorwaarden scheppen, initiatieven nemen en ondersteunen om achterstandsbuurten en achterstandsgroepen mee te nemen in de opwaartse spiraal. Soms is het daarbij juist nodig regels te trotseren om onorthodoxe methoden mogelijk te maken. Ik heb het idee dat dit eerder op lokaal dan landelijk niveau lukt.

Een belangrijke, voorwaarden scheppende ambitie uit het doorstartconvenant grotestedenbeleid dat de regering in december 1998 met de vier grote steden sloot was een verdergaande integratie van regelgeving en budgetten om zo te komen tot vormen van brede, ontschotte budgetten die een optimale beleidsruimte aan de steden bieden. De enige voorbeelden die in de begroting worden gegeven is een overlegpositie van de minister met het ministerie van Onderwijs bij de voor- en brede school en de Bijdrageregeling sociale integratie en veiligheid. Is dat niet wat mager? Hoe zit het met bundeling en integratie tussen grotestedenbeleid en het stedelijke vernieuwingsbeleid van Remkes? De boodschap die Remkes bijv. steeds in Amsterdam komt verkondigen dat er haast gemaakt moet worden met de verkoop van de sociale woningvoorraad en de bouw van dure koopwoningen in volkswijken staat op gespannen voet met de integrale aanpak van het grotestedenbeleid dat sociale verbanden wil versterken en de buurteconomie wil aanwakkeren door het stimuleren van het etnisch ondernemerschap.

Wat is het eindbeeld dat de minister voor ogen staat waar het gaat om integratie van beleid en bundeling van geldstromen?

In dit verband vind ik de reactie op het CPB-rapport 'Op weg naar een effectiever grotestedenbeleid' van januari 2000 wel erg vertragend en typerend: de aanbevelingen zijn weer voorgelegd aan de Raad voor het Openbaar Bestuur, die in het najaar van 2001 rapporteert. Bijna twee jaar later. En dat terwijl het CPB-rapport vingers op herkenbare plekken legt.

ICT is een speerpunt binnen het grotestedenbeleid. In de begrotingstekst wordt het rapport van de commissie Cerfontaine nog als medebepalend voor het beleid genoemd, maar die tekst was geschreven voordat het rapport werd gepubliceerd. Neem ik aan, want het rapport is een aaneenrijging van nu weer eens overbodige, dan weer goedbedoelde maar naïeve of ronduit belachelijke adviezen.

In het integratiebeleid is het van belang om naast te wijzen op successen, waar deze minister een bevlogen talent voor heeft, de concrete problemen in het oog te houden, die zich met name in het onderwijs en op de arbeidsmarkt etaleren.

De dwarsverbindingen in het grotestedenbeleid naar onderwijs (brede school, voorschool), werk (wet SAMEN, etnisch ondernemerschap) maar ook naar leefbaarheid en veiligheid (stimuleren nieuwe initiatieven van preventie en toezicht zoals de Marokkaanse vaders rond het Amsterdamse August Allebéplein) zijn van belang. De prioriteit die in 2001 wordt gelegd op sociale integratie en veiligheid, waarbij de inzet zich allereerst toespitst op kinderen in achterstandsituatie ondersteunen wij. Zo ook de constatering dat de regiefunctie binnen de gemeentelijke sociale pijler versterking behoeft, al is het gebrek hieraan deels een vertaling van de landelijke verkokering.

De verhouding tussen landelijk grotestedenbeleid en gemeentelijke beleidsvrijheid kent een fors spanningsveld. De geagiteerde discussie over de landelijke controle op de stedelijke plannen die verleden jaar werd gevoerd, gaf dit aan. Het Europese grotestedenbeleid, zoals Doelstelling-2 op de onlangs geopende speciale website wordt genoemd, heeft voor de deelnemende gemeenten het spanningsveld nog verder verbureaucratiseerd. Weer een apart traject met doelstellingen, visies, plannen, programma's en monitoring. Waarom kan dat niet in het grotestedenbeleid worden geïntegreerd, opdat inventiviteit en slagkracht ten goede komen aan het oplossen van problemen? Juist dat vergroot de geloofwaardigheid van het openbaar bestuur.