Dinsdagboek / Leo Platvoet

[ Start ] [ Contact ] [ Sitemap ] [Zoeken]

 

Odyssee Reisgidsen

Monarchie & Republiek 

Herman Gorter

GroenLinks

Een Ander Nederland

Gepubliceerde artikelen

Dualisme

Zuidelijke Kaukasus

Dinsdagboek

Eerste Kamer

Raad van Europa

Emancipatiemachine

Stappen door de Nieuwe Stad

PSP

Reisverslagen

BMC

 

 

Dinsdagboek: januari - april 2005

 

Dinsdag 19 april 2005

Vandaag al vroeg op weg naar Den Haag. Onderweg gebeld dat collega Koekoek (CDA) vannacht is overleden. Hij was al lang ernstig ziek, maar toch komt zo'n boodschap altijd hard aan. De plenaire vergadering  gaat niet door. Dat betekent geen debat over de derde top van de Raad van Europa, die in mei in Warschau wordt  gehouden. De dag ziet er ineens heel anders uit. De commissies gaan wel door en ook het overleg van de delegatie naar de Raad van Europa. Volgende week is er weer een week vergaderen in Straatsburg.

In de commissie binnenlandse zaken moet de schriftelijke inbreng worden geleverd voor de wet dualisering gemeentebestuur. Deze wet draagt een hele reeks bevoegdheden over van gemeenteraad naar college van B.en W. Daar ben ik niet bijster gelukkig mee, zeker als het bevoegdheden betreft die, zoals dat zo mooi heet, kaderstellend zijn, dus waar beleid op geformuleerd moet worden. En dat zijn toch zaken die bij de gemeenteraad thuis horen.  Een belangrijke doelstelling van die dualisering was de versterking van de positie van de gemeenteraad. Het is me een raadsel hoe die positie versterkt kan worden door haar bevoegdheden af te nemen.

Klik hier voor mijn schriftelijke inbreng.

Dinsdag 4 april 2005

Geen journalist te bekennen in het kamergebouw. Het is dan ook een gewone vergaderdag, zij het dat er heel wat wordt nabeschouwd over de laatste twee weken. In de fractie doen we dat ook. Ik heb veel reacties gekregen, positieve en negatieve. De fractie heeft een speciale nieuwsbrief uitgebracht en college Jos van der Lans en ik hebben op twee momenten op de opiniepagina van de Volkskrant nog eens uit de doeken gedaan waarom we hebben tegengestemd. (Zie daarvoor www.groenlinks.nl > eerste kamer en Frits slaat de plank mis.) In de middagpauze lunch ik bij de Roemeense ambassadeur. Hij wil graag mijn ervaringen horen over mijn bezoek aan de Donaudelta in de Oekraïne (klik hier voor mijn reisverslag).

Verder een tweetal overleggen in verband met het initiatief voor Een Ander Nederland. We bereiden ons voor op enkele nieuwe stappen. 

Dinsdag 29 april 2005

Paasreces: dat komt mooi uit, kunnen de senatoren nog uitrusten van de opwinding van vorige week.

Dinsdag 22 maart 2005

Vandaag het uur van de waarheid voor minister de Graaf, maar ook voor de linkse oppositie. Zullen PvdA, GroenLinks  en SP voet bij stuk houden als De Graaf weigert tegemoet te komen aan hun wens dat het om allerlei redenen onwenselijk is de direct gekozen burgemeester in 2006 in te voeren? En voet bij stuk houden betekent tegen de grondwetswijziging stemmen die het pad voor de direct gekozen burgemeester  moet effenen. Het laatste half jaar hebben Ed van Thijn (PvdA), Ronald Van Raak (SP) en ik regelmatig overlegd. Vorige week is dat overleg uitgebreid met de drie fractievoorzitters (Han Noten – PvdA, Diana de Wolff – GroenLinks en Tiny Kox – SP).

De inzet van de drie linkse partijen is hetzelfde, maar of de conclusies aan het eind van het debat voor iedere partij hetzelfde zal zijn, is afwachten. Van alle kanten is door Binnenhofwatchers immers voorspeld dat de PvdA-fractie zal bezwijken. En dat terwijl Van Thijn in onze gesprekken resoluut is over de ernstige bezwaren van de PvdA-fractie en dat men echt niet terugschrikt van een negatief krantencommentaar. Ook Wouter Bos zorgt voor de nodige druk, maar ook daarvoor zullen de PvdA-senatoren niet alléén bezwijken. Dat laatste geldt overigens ook voor GroenLinks. De Tweede Kamerfractie heeft ons aangesproken op de negatieve krantencommentaren én aangedrongen op het klonen van hun stemgedrag: voorstemmen. De uitlating van Femke Halsema in Den Haag Vandaag van jl. vrijdag dat ze er van uit gaat dat 'haar'  Eerste Kamerfractie wel voor zal stemmen is niet al te best gevallen. Ook voorspellingen als 'de PvdA zal verdeeld stemmen' en 'verwerping zal de coalitiepartijen dichter bij elkaar brengen, in plaats van een crisis opleveren'  maken weinig indruk. Ik heb onze Tweede-Kamerleden duidelijk proberen te maken dat de situatie nu heel anders is dan toen de Tweede Kamer over de grondwetswijziging debatteerde. En dat bovendien de Eerste Kamerfractie, zoals het zo mooi heet, haar eigen verantwoordelijkheid heeft.

Het debat begint al om 9 uur. Omdat  er een stormloop van de media wordt verwacht, zijn er allerlei speciale maatregelen getroffen. Zo moeten haastig geïmproviseerde bordjes de journalisten uit de 'alleen voor leden' gereserveerde ruimten houden.

De eerste termijn laat het beeld zien dat de rest van de dag eigenlijk niet meer echt zal veranderen. PvdA, GroenLinks en SP zijn zeer kritisch en SGP en CU zijn als voorstanders van de Kroonbenoeming principieel tegen. D66  is principieel vóór, VVD en CDA zijn vanwege het regeerakkoord voor,  zij het -wat het CDA betreft - niet  echt van harte. De coalitiepartijen maken zich niet echt sterk voor het wetsvoorstel terwijl ze toch weten dat er een reële kans bestaat dat het zal sneuvelen.

Een ander veeg teken is dat ik van verschillende CDA- en VVD-senatoren complimenten krijg voor  mijn bijdrage aan het debat in eerste termijn. 

Klik overigens hier voor mijn eerste  termijn.

Aan het eind van de middag begint De Graaf met beantwoorden. Dat valt niet mee. Veel constitutioneel getheoretiseer, maar weinig tot geen toezeggingen over de twee heetste hangijzers: de zeggenschap over beleid en beheer van politie moet een gemeentelijke aangelegenheid blijven en de invoering van de gekozen burgemeester in 2006 is onverantwoord.

Na het antwoord van De Graaf is er 'dinerpauze' waarin de fracties de voorlopige balans op maken. Onze fractie heeft weinig nieuws van De Graaf gehoord. Op het meest essentiële punt geeft hij geen krimp: hij wil de direct  gekozen  burgemeester in 2006 doorvoeren. Weliswaar zou het gefaseerd kunnen, eerst in de grote steden en in 2010 de rest van de gemeenten, maar daarmee blijft zijn leerstuk recht overeind. We hebben met SP en PvdA afgesproken de koppen bij elkaar te steken. We komen tot dezelfde conclusie. We spreken af een uiterste poging te wagen door hem voor te stellen de gemeenten zelf te laten kiezen of ze de burgemeester door de gemeenteraad of de bevolking willen laten kiezen. De Graaf weigert zijn knopen te tellen en wijst het compromis af. Na zijn antwoord wordt er geschorst. De spanning is inmiddels hoog opgelopen in het 17de eeuwse Kamergebouw dat in het geheel niet op de enorme toeloop van media, Tweede-Kamerleden, partijvoorzitters en andere politieke ramptoeristen is berekend. De fracties gaan eerst afzonderlijk in beraad. Wij zijn er vrij snel uit. Op het punt van het politiebeleid heeft De Graaf wel toegegeven, maar op ons voorstel om gemeenten zelf te laten kiezen is hij nauwelijks in gegaan. GroenLinks zal tegenstemmen. Als we weer met SP en PvdA  bij elkaar zitten, blijkt Han Noten naar 'de overkant' te zijn om Wouter Bos te informeren. Waarover wordt snel duidelijk als Ed ter zake komt. Ook de PvdA zal tegenstemmen. Plotseling zwaait de deur open en stapt Ruud Koole, voorziter van de PvdA, binnen. Hij trekt een strak gezicht en begint op Ed in te praten. Vreemd trouwens dat hij ons (GroenLinks en SP) niet vraagt hen even alleen te laten. Van Thijn laat zich niet vermurwen. Noten komt binnen, een beetje opgefokt van zijn contacten met Bos en het onophoudelijk zoemen van zijn mobieltje. Hij heeft het er moeilijk mee. Dat geldt overigens voor ons allen, want die Kroonbenoeming ziet niemand zitten. Maar de direct gekozen burgemeester nog minder.

Tegen elven lopen we, Ed voorop en omstuwd door tientallen journalisten, naar de vergaderzaal. De voorzitter heropent de vergadering, Van Thijn, ik en Van Raak leggen in deze volgorde hun stemverklaringen af. Dan is het voor iedereen duidelijk dat de grondwetswijziging is verworpen. Onmiddellijk  na de stemming beent De Graaf verslagen weg. Voor- en tegenstemmers storten zich in het strijdgewoel van om commentaar vragende journalisten. Boris Dittrich komt als haantje de voorste parmantig de vermoorde onschuld spelen, terwijl zijn adjudant Boris van der Ham, geheel over zijn toeren, ons voor van alles en nog wat staat uit te schelden. Een CDA-wethouder bedankt mij uitgebreid. Journalisten moeten zich herpakken, want hun praktisch unaniem gedane voorspelling dat de PvdA om zou gaan, blijkt ongegrond. En dus zullen ze in hun commentaren wel door laten klinken dat het o-n-b-e-g-r-i-j-p-e-l-i-j-k- is.

Ik pak met collega Jos van der Lans de nachttrein naar Amsterdam. Morgenochtend vertrekt om 8 uur mijn vliegtuig richting Odessa, in verband met mijn rapporteurschap voor de Raad van Europa over de Donaudelta. Ook leuk, maar het is jammer dat ik de ongetwijfeld rumoerige nasleep van deze dinsdag moet missen.

Zie overigens voor een meer beeldend verslag van deze roerige dinsdag het weblog van dinsdag 22 maart op de website van Jos van der Lans.

Dinsdag 22 februari 2005

Een dag vol vergaderingen en afspraken. We beginnen zoals gebruikelijk met een fractievergadering die dit keer kort duurt, want om elf uur staat de Raad van State op de stoep om aan de volledige senaat eens tekst en uitleg te geven over hun taak en rol. Omdat ik zo'n bijeenkomst al eerder heb meegemaakt besluit ik de bijeenkomst niet bij te wonen. Toch wat bespiegelingen. De Raad van State adviseert de Regering over wetsvoorstellen die ze bij de Tweede Kamer wil indienen, maar daarmee is natuurlijk niet alles gezegd. Zo komt af en toe de discussie aanwaaien of het parlement ook niet de bevoegdheid moet krijgen om de Raad van State om advies te vragen. Of om de Raad een zogenaamde verlengde rol te geven. Het komt nogal eens voor dat de Tweede Kamer een aantal wijzigingen in wetten aanbrengt die vanuit juridisch oogpunt discutabel zouden zijn. Het zou goed zijn als de Raad daar nog een advies zou over kunnen uitbrengen, alvorens de Kamer tot stemming over gaat. Andere geluiden zijn dat dit niet gekozen Hoge College van Staat een te belangrijke positie in ons staatsbestel speelt. Daar valt wel het een en ander op af te dingen, want ik heb de regering – en in het verlengde daarvan beide Kamers - al menig advies in de wind zien slaan.  Het punt is alleen dat de leden van de Raad zich nooit in een semi-openbaar overleg met de Eerste Kamerleden over welke wijziging van hun positie dan ook zullen uitlaten. Daar is immers een wetswijziging voor nodig maakt, waar ze vervolgens een advies over moeten uitbrengen.

Ik stort me maar op mijn stapel post en heb daarna een paar afspraken over een boeiend initiatief waar ik nu lekker nog even niets over zeg. Maar houdt mijn komende dinsdagboeken in de gaten! De plenaire vergadering bestaat vandaag uit slechts twee stemmingen. De wet om het aantal leden van Provinciale en Gedeputeerde Staten te verkleinen wordt met de kleinst mogelijke meerderheid aangenomen: 35 stemmen voor en 34 tegen. Wij behoren tot de tegenstemmers. In onze eigen achterban van GroenLinkse statenleden was een minderheid van Statenleden die nu tevreden zal zijn. Klik hier voor mijn bijdrage aan het debat dat drie weken geleden plaatsvond. Verder kwam het wetsvoorstel prepensioen, vut en levensloopregeling in stemming. GroenLinks en SP stemden tegen. Klik hier voor de bijdrage van mijn fractiegenoot Tof Thissen aan het debat.

Daarna had ik op zijn verzoek een gesprek met de Roemeense ambassadeur. Ik schrijf voor de Raad van Europa een rapport over de kwetsbare ecologische positie van grote Europese delta's, waarvan de Donaudelta er één is.

De dag eindigt met een weinig opwindende commissievergadering Binnenlandse Zaken, waar nu eens niet de burgemeester, direct gekozen dan wel gedeconstitutionaliseerd, op de agenda staat. `

Dinsdag 1 februari 2005

We gaan er weer eens voluit tegen aan. Eerst de gebruikelijke fractievergadering, waarin van alles en nog wat de revue passeert. Van de 'IJzeren Rijn'  tot Irak. Met het eerste punt is fractiegenoot Jos van der Lans doorgedrongen tot de Belgische pers. Klik daarvoor door naar zijn website: www.josvdlans.nl.

Vandaag staat de verkleining van het aantal statenleden op de agenda. Het is een onderwerp dat weinig aandacht trekt, maar in de kleine kring van provinciebestuurders stof heeft doen opwaaien. En ook in de Eerste Kamer, want een nipte meerderheid (waaronder GroenLinks) heeft enkele jaren lang het wetsvoorstel niet willen behandelen. Op aandrang van minister Remkes staat het nu toch op de agenda. Het niet onredelijke argument daarvoor is dat de provincies onderhand moeten weten waar ze aan toe zijn. De Kamer blijkt tot op het bot verdeeld te zijn over het wetsvoorstel: CDA, GroenLinks, SP, ChristenUnie/SGP en OSF zijn tegen, PvdA en VVD vóór, terwijl D66 twijfelt. De hoofdelijke stemming op 22 februari a.s. zal uitkomst moeten brengen. Klik hier voor mijn inbreng in dit debat.

Een ander heet hangijzer is de zogenaamde deconstitutionalisering van de benoemingswijze van de burgemeester (en de Commissaris der Koningin). Het uit de grondwet halen van de kroonbenoeming is nodig om de direct gekozen burgemeester in 2006 ingevoerd te krijgen, zoals minister De Graaf zo graag wil. Voor deze grondwetswijziging, die nu voor de tweede keer aan de orde is, is een 2/3e meerderheid nodig. Maar een groot aantal partijen zit hier tegen aan te hikken. CDA, ChristenUnie en SGP zijn er tegen, omdat zij vasthouden aan de kroonbenoeming. Het CDA zit moeilijk, omdat het regeerakkoord de deconstitutionalisering verordonneert. PvdA, SP en GroenLinks zijn op zich voor de grondwetswijziging, maar willen dat de gemeenteraad de burgemeester kiest. Maar moeten deze partijen meewerken aan de 'package-deal' die CDA, VVD en D66 in het regeerakkoord hebben gemaakt om de deconstitutionalisering in dienst te stellen van de direct gekozen burgemeester? Het laatste woord is hierover nog lang niet gezegd. De Eerste Kamer is begonnen met de schriftelijke inbreng. Klik hier voor mijn bijdrage daar in.  

Dinsdag 25 januari 2005    

Vandaag is het maar een korte dag in Den Haag. Op de agenda staat alleen de stemming over de initiatiefwet van de Tweede Kamerleden Karimi (GroenLinks), Dubbelboer (PvdA) en Van der Ham (D66) m.b.t. het houden van een raadplegend referendum over de Europese Grondwet. Als ik de Kamer binnenloop zie ik overal camera’s en journalisten. Een ongewoon beeld. De reden is dat de VVD het spelletje handig heeft gespeeld en vorige week in het debat onduidelijkheid heeft laten bestaan of ze nu wel of niet het voorstel steunen. In dat laatste geval zou het feest niet doorgaan. Deze opgeklopte spanning is wat vals, omdat er in de VVD Eerste Kamerfractie steeds een grote meerderheid voor het referendum is geweest. Woordvoerder Van Heukelum vertelt met een stalen gezicht voor de camera’s dat hij in het geheel niet onder druk is gezet door van Aartsen, sterker nog hij heeft hem niet eens gesproken. Dat is waar, maar hij vertelt er niet bij dat Van Aartsen wel met zijn fractievoorzitter  heeft overlegd om haar duidelijk te maken dat hij ‘not amused’ zou zijn bij een ‘nee’ van de VVD-senatoren.

Als Van Heukelum in zijn stemverklaring de steun van de VVD uitspreekt, juichen de initiatiefnemers achter de regeringstafel. Alweer een ongewoon, maar wel leuk beeld.

Dinsdag 18 januari 2005

De eerste vergadering na het reces heeft een mooi agendapunt: het referendum Europese Grondwet. Nadat de Tweede Kamer heeft ingestemd, ligt het initiatiefvoorstel van Karimi (GroenLinks), Dubbelboer (PvdA) en Van der Ham (D66) nu bij de Eerste Kamer. 

Wat citaten uit mijn bijdrage, die steun voor het initiatiefvoorstel uitsprak. Immers, het  houden van een raadplegend referendum over de Europese grondwet is een prima manier om de bevolking te betrekken bij de besluitvorming over zo’n belangrijke stap in de ontwikkeling van de Europese Unie.

‘Het beoordelen van een wetsvoorstel inzake het houden van een (weliswaar raadplegend) referendum is uiteraard de beoordeling of het onderwerp zich voor een referendum leent. En dat doet het. In het verleden heeft Groenlinks al eerder aangedrongen om een referendum te houden over belangrijke EU-Verdragen (Maastricht, Nice) en nu dan de ‘moeder aller EU-verdragen’ aan de orde is, is een referendum meer dan ooit op zijn plaats. Ik ben het eens met de inbreng van de Tweede Kamerfractie van de VVD dat de totstandkoming van de Europese Grondwet ‘tot op zekere hoogte te vergelijken is met een Nederlandse grondwetswijziging en dan ook nog eens een zware grondwetswijziging die voor Nederland ingrijpend en veelomvattend is. Over een grondwetswijzigingen kunnen burgers zich bij verkiezingen uitspreken. Zonder referendum zou dat niet mogelijk zijn in het geval van de Europese Grondwet’.

'Een ander argument is dat GroenLinks voorstander is van een (correctief) referendum als vorm van directe democratie. Even zag het er naar uit dat het (correctieve) referendum in de Nederlandse wetgeving verankerd zou worden met de wetgeving die door Paars II is geïnitieerd, maar deze is hardhandig door dit kabinet, cq de Tweede Kamer, de nek omgedraaid. Maar met dit initiatiefvoorstel lijkt het er toch te van gaan komen en verlaat Nederland het beschamende groepje van vijf democratieën dat nog nooit het genoegen van een nationaal referendum heeft gekend.’

Ik plaatste wel wat relativerende opmerkingen bij het raadplegend referendum, ‘dat wel het lelijke eendje is onder de verschillende typen referenda die er zijn. De zuiverste vorm – want echt directe democratie – is een correctief referendum dat op verzoek van burgers kan worden gehouden en dus een finaal ja of nee kan opleveren tegen een door het parlement aanvaarde wet. Maar nu spreken we over een raadplegend referendum dat wordt uitgeschreven op verzoek van het parlement.’

In het debat werd uitgebreid stil gestaan bij het al dan niet bindende karakter van het referendum. De drie initiatiefnemers benadrukten dat het een raadplegend referendum betreft, waarmee de kiezers een advies geven aan de Tweede en Eerste Kamer als zij een definitief oordeel gaan vellen over de Europese grondwet. Van formele binding kan geen sprake zijn. Wel is het natuurlijk zo dat bij een duidelijke uitslag en een goede opkomst het advies van de kiezers niet zo maar door een meerderheid van de Tweede of Eerste Kamer naast zich neer kan worden gelegd.

Ik benadrukte ook nog dat het budget van € 1 miljoen voor campagne-activiteiten gelijk moet worden verdeeld over ‘ja’ en ‘nee’campagnes en dat de regering zich terughoudend moet opstellen. Minister de Graaf liet weten dat ministers en staatssecretarissen natuurlijk zich volop in het debat zullen mengen –waar weinig op tegen is- maar dat het niet de bedoeling met campagnemateriaal als folders, billboards e.d. de kiezers te beïnvloeden. En dat is maar goed ook: het raadplegend referendum wordt immers uitgeschreven door de Staten-Generaal en niet door de regering.

Er lijkt zich een meerderheid in de senaat voor het referendum af te tekenen, al hield de VVD, die in de Tweede Kamer akkoord ging, de spanning er wel. Dinsdag 25 januari wordt er over de initiatiefwet gestemd.