Dinsdagboek: maart 2002

Dinsdag 12 maart 2002

Wederom een weinig spectaculaire vergaderdag ‘aan deze zijde van het Binnenhof’ Wel uitgebreid in de fractie gesproken over de uitslag van de gemeenteraadsverkiezingen. GroenLinks heeft de uitslag van vier jaar geleden, die toen een forse sprong voorwaarts betekende, ongeveer weten te handhaven. Dat is niet slecht. Maar daar staat tegenover dat we ook niets hebben gewonnen in deze hectische periode van anti-Paars gevoelens. Alle onvrede komt terecht bij Pim Fortuyn. En dat geeft te denken. De hoofdlijn in de GroenLinks-campagne, die een half jaar geleden in het pre-Pim-tijdperk is bedacht (‘naar een nieuw evenwicht’) lijkt nu op een andere planeet te slaan. Het roer moet dus om, zoveel is wel duidelijk.

De Amsterdamse uitslag, waar ik als Amsterdammer en als GroenLinks wethouderskandidaat natuurlijk extra bij betrokken ben, valt tegen. In de gemeenteraad hebben we een zetel moeten inleveren. Mede dank zij Saar Boerlage, die met een kansloze eigen lijst de verkiezingen in ging en een kleine drieduizend, weggegooide, stemmen trok. De VVD kraait victorie alsof ze gewonnen heeft. In werkelijkheid boekten de liberalen een klein verlies, maar handhaafden hun zetelaantal. Evenals de PvdA. Dat opmerkelijke resultaat komt door verschillende factoren. Pim Fortuyn woont gelukkig voor ons Amsterdammers in Rotterdam. De twee Leefbaar-lijsten in Amsterdam bestookten elkaar en werden aangevoerd door resp. een politieke sukkel van VVD-huize die als deelraadslid de kantjes er van afliep en door een marktkoopman die in veel het tegendeel is van Pim Fortuyn, behalve dan het extreem-rechtse gedachtegoed. Overigens haalde deze marktkoopman wel twee zetels, meeliftend op de rug van Fortuyn. De PvdA scoorde goed dankzij de media-exposure van Oudkerk, die het wonderbaarlijke vermogen heeft om op twee TV-netten tegelijkertijd live aanwezig te zijn. En natuurlijk van Hannah Belliot, die extra-veel Surinamers voor de PvdA naar de stembus trok. 

De VVD is een verhaal apart. VVD-lijsttrekker Geert Dales overspoelde de stad met rechtse verkiezingsretoriek. Wie het programma van Leefbaar Rotterdam met dat van de VVD-Amsterdam vergelijkt, zal tot de verrassende conclusie komen dat ze elkaar weinig ontlopen op de rechtse schaal. Een dag voor de verkiezingen trouwde hij met zijn vriend. Hij maakt geen geheim van zijn seksuele geaardheid: iets wat overigens voor de man pleit. Hij behoort tot het gilde der kalende mannen. En verder heeft hij een voorkeur voor blauwe, krijtgestreepte costuums. Natuurlijk is Dales geen Fortuyn. Maar het gat dat Dijkstal rechts van de VVD liet vallen is door Dales in Amsterdam zelf opgevuld. Kortom: rechts Rotterdam heeft Pim en rechts Amsterdam heeft Geert. Dat verklaart veel van het ‘succes’ van de VVD in Amsterdam.

Hoe het verder met de college-onderhandelingen gaat is ongewis. Donderdag vindt na de installatie van de nieuwe raad de eerste ronde plaats. De PvdA-fractie is verdeeld: kiezen voor een linkse koers met GroenLinks of toch maar weer met de VVD die, zoals menig PvdA-er het aan de borreltafel formuleert 'veel kabaal maakt, maar uiteindelijk altijd doet wat de PvdA wil’.

Dinsdag 5 maart 2002

Een rustige dag vandaag. Geen debat voor mij; zelfs geen commissievergadering. De fractie begint pas om half twaalf. We bespreken een groot aantal kleine punten. Morgen gemeenteraadsverkioezingen. Omdat ik de eerste wethouderskandidaat in Amsterdam schieten veel senatoren van andere partijen mij aan hoe de kansen er voor staan. Het tij lijkt iets te keren. De Amsterdamse PvdA-kiezer weet in steeds mindere mate het verschil te duiden tussen zijn partij en de VVD, PvdA en VVD staan in de min in de peilingen, terwijl GroenLinks op winst staat. De PvdA, die in Amsterdam sinds de Tweede Wereldoorlog een centrale machtspositie inneemt, is in de verdediging gedrukt door een persconferentie van VVD en GroenLinks, waarop beide de PvdA opriepen duidelijkheid te verschaffen: wordt de stad nu de komende periode linksom of rechtsom bestuurd? Rob Oudkerk, lijsttrekker van de PvdA is welbespraakt, maar stond toch enigszins met zijn mond vol tanden toen hij om een reactie werd gevraagd. Hoe het ook zij: morgen spreken de kiezer. Dat neemt allemaal niet weg dat de kiezers natuurlijk eerst aan het woord zijn.

De plenaire vergadering begint met een stemming over de motie die ik verleden week heb ingediend. De hele oppositie, maar ook D66, stemt voor en daarmee is de motie aangenomen. Minister De Vries is duidelijk 'not amused' en beent onmiddellijk de vergaderzaal uit. Daarna is het debat over de bolletjesslikkers. Als je de VVD moet geloven staat het land aan de rand van de afgrond. GroenLinks en D66 houden een genuanceerd verhaal en zullen uiteindelijk ook tegen stemmen, samen met twee PvdA-senatoren (Witteveen en Jürgens). Het betreft slechts 0,3% van de totale invoer van cocaïne, waarvoor de humane wetgeving m.b.t. gevangenen overhoop wordt gehaald. Ook de forse inzet van het justitiële apparaat, dat elders wordt onttrokken, is buitenproportioneel. Het is een noodwet, aanvankelijk tegen de zin van minister Korthals afgedwongen door de Tweede Kamer die zich op de kast laat jagen door de schim van Pim Fortuyn.