Dinsdagboek: november en december 2003

Maandag 8 en dinsdag 9 december 2003

Deze twee dagen staat een groot aantal belastingwetten op de agenda, onder de verzamelnaam Belastingplan 2004. En dat varieert dan van verhoging van de accijns op sigaretten tot het invoeren van een zogenaamde ‘bijleenregeling’, die de ongebreidelde hypotheekrente-aftrek een klein beetje aan banden legt. Omdat er zoveel punten aan de orde kunnen worden gesteld, vliegt het debat al snel alle kanten op. Waarbij iedere partij zo zijn eigen voorkeuren volgt. Zo beoordeel ik het Belastingplan vooral aan de hand van twee criteria: wat betekent het voor de inkomensverdeling –en dan met name voor mensen met een laag inkomen- en wat zijn de gevolgen voor het milieu. Dit laatste lijkt wat vreemd, maar in het belastingplan zitten ook allerlei milieuheffingen en autobelastingen. De VVD daarentegen is vooral geïnteresseerd in de positie van het bedrijfsleven. Toch zijn er altijd wel wat ‘brandpunten’ in de discussie. Zoals de hypotheekrenteaftrek , de kilometervergoeding voor de auto en de inkomenspositie van chronisch zieken en gehandicapten. Over dit laatste punt woedt –terecht- de laatste weken ook een heftig debat in de Tweede Kamer, want het kabinet Balkenende heeft beloofd dat deze groep er hooguit 1% op achteruit zal gaan (wat eigenlijk nog een schande is), maar uit de ‘inkomensplaatjes’ blijkt dat de percentages wel op kunnen lopen tot min 8%. Zoals bekend heeft dat debat in de Tweede Kamer geleid tot een pakketje maatregelen dat de pijn iets (maar veel te weinig) verzacht.

Het debat in de senaat over het Belastingplan 2004 heeft hier en daar tot een toezegging van staatssecretaris Wijn geleid (overigens een prettig mens om mee te discussiëren). Maar zoals bekend kan de Eerste Kamer geen wijzigingen meer aanbrengen, hoezeer vele briefschrijvers daar ook –tevergeefs- op aandringen. Wel is er kamerbreed een motie ingediend –en aangenomen- die de regering vraag om in 2005 met een voorstel te komen dat er voor zorgt dat instellingen die rijksmonumenten restaureren vrijgesteld worden van vennootschapsbelasting.

Klik hier voor mijn bijdrage aan het debat.

Dinsdag 18 november 2003

Lekker rommelige dag. Om kwart over tien begon de fractievergadering, die ik om 11 uur moest verlaten voor en vergadering van de Europa-commissie. De schriftelijke vragen aan Nicolaï en Balkenende inzake de Europese Grondwet  waren inmiddels beantwoord (klik hier voor de vragen en antwoorden). In de commissie wordt bekeken of heropening van het debat gewenst is. De meeste partijen vinden van wel, ‘alleen’ CDA en VVD (een nipte meerderheid) niet. Daarbij moet wel aangetekend worden dat het CDA vooral aanhikt tegen heropening van het debat t.a.v. de ‘joods-christelijke’-kwestie. Maar de commissie gaat er niet over, het moet besloten worden in de plenaire vergadering. Tijdens de vergadering van ‘senioren’ (de fractievoorzitters en (onder)voorzitter(s) van de Kamer) blijkt dat het CDA op zijn schreden terug komt en akkoord is met heropening. Alleen niet vandaag, maar volgende week. In de loop van de middag blijkt dat Nicolaï en Balkenende dan ergens in Oost-Europa vertoeven. Dan toch maar vandaag… of op 2 december? Dat is nog op tijd voor de Europese top waar –wellicht- knopen worden doorgehakt over de Europese Grondwet. Voorzover dat lukt onder het weinig vertrouwenwekkende Italiaanse voorzitterschap. Er is grote verdeeldheid. GroenLinks, D66, PvdA, SP, OSF en LPF zijn voor ‘vandaag’, CDA, VVD, CU en SGP voor ‘2 december’. Nicolaï belt me nog vanuit de Tweede Kamer dat hij al die opwinding niet begrijpt, want de antwoorden waren toch duidelijk? Dat zijn ze inderdaad: er blijft een forse tegenstelling bestaan tussen de bewering dat de regering het een goede zaak vindt dat het budgetrecht van het Europees Parlement wordt versterkt, terwijl ze tegelijkertijd voorstellen doet om dat budgetrecht uit te hollen. Om half vijf ’s middags valt uiteindelijk de beslissing: een meerderheid houdt vast aan 2 december. Er wordt door CDA’ers geginnegapt dat al deze opwinding over zo’n punt de wereldgeschiedenis geen andere loop zal geven. Dat lijkt me sowieso al vele bruggen te ver voor de Nederlandse senaat, maar dan begrijp ik niet waarom zo moeilijk wordt gedaan over een datum, is mijn reactie.

Dinsdag 11 november 2003

Vandaag wederom een volle dag vergaderen. Deze keer staan de Algemene Financiële Beschouwingen op de agenda. Zalm & Wijn (nee, nou geen naamgrappen maken) zitten achter de regeringstafel. In mijn verhaal loop ik alle hoofdpunten van het financiële beleid af met nadruk op de rol van Zalm, die al 10 jaar aan het financiële roer zit. En dus de constante factor lijkt, maar toch aan het zwalken is.

Klik hier voor mijn bijdrage.

In het debat probeer ik meer duidelijkheid te krijgen over de waarde van de toezegging die Balkenende enkele weken geleden terug in de Eerste Kamer deed over de inkomenscompensatie voor groepen met een laag inkomen die door het kabinetsbeleid op achterstand worden gezet. Zalm bleek zich die toezegging niet te kunnen herinneren. Reden voor mij om een motie in te dienen die de regering vraagt de mogelijkheden voor compensatie op een rij te zetten en hier vervolgens mee aan de slag te gaan. Verder diende ik nog een motie in om voortaan bij de inkomensplaatjes ook de inkomens hoger dan twee keer modaal mee te nemen. Nu houden die plaatjes altijd op bij 2x modaal terwijl er in de bovenste verdiepingen van het loongebouw toch ook heel wat mensen wonen, die nu altijd buiten schot blijven. Beide moties komen volgende week in stemming.

Verder was er op mijn verzoek een speciale vergadering van de commissie Europese Samenwerkings Organisaties. Dit naar aanleiding van het debat van vorige week over de Europese Grondwet, waarin staatssecretaris Nicolaï uitspraken heeft gedaan die toch tegenstrijdig lijken te zijn met standpunten van de regering, zoals bleek uit een brief van de regering die mij na het debat onder ogen kwam. Ik heb over die kwestie een tiental schriftelijke vragen opgesteld en wil van mijn collega's in de commissie weten of zij deze vragen mee willen ondertekenen. Dat blijkt het geval te zijn; afgesproken wordt dat als de antwoorden binnen zijn, bekeken wordt of er aanleiding is het debat te heropenen. Klik hier voor mijn brief aan de commissie met de vragen. 

Jacob Kohnstamm heeft ook vragen over hetzelfde debat, waarin premier Balkenende heeft gesuggereerd dat de Tweede Kamer hem de ruimte heeft gegeven om in de pre-ambule van de Europese Grondwet toch een verwijzing naar de Joods-Christelijke tradities op te nemen. Ook deze vragen worden door GroenLinks en andere partijen mede-ondertekend; maar niet door alle. CDA en ChristenUnie steunen ridder Balkenende ook in deze kruistocht.

Dinsdag 4 november 2003

Het is vandaag Europa-dag in de Eerste Kamer. Zowel de Europese Grondwet als het voorzitterschap van Nederland van de Raad van Europa staat op de agenda.

Voor het debat over de Europese Grondwet schuiven maar liefst drie bewindslieden achter de regeringstafel aan: Balkenende, De Hoop Scheffer en staatssecretaris Nicolaï, die zich voorbij Zevenaar ‘minister’ mag noemen. Het debat vindt plaats op een moment dat op regeringsniveau (IGC) volop wordt onderhandeld tussen de EU-landen (en de tien nieuwe toetreders) over de ontwerp-grondwet die in juni door de Conventie is opgeleverd. In mijn bijdrage laat ik de ‘algemene beschouwingen’ over Europa weg, maar concentreer ik me op de bijdrage die de Nederlandse regering de laatste weken in het onderhandelingscircuit heeft geleverd. Dat doe ik aan de hand van een zeer recent stuk van het Italiaanse voorzitterschap van de IGC, geplukt van internet, waarin keurig staat opgesomd welke wijzigingsvoorstellen op de ontwerp-grondwet door welke lidstaten zijn gedaan. Gaandeweg het debat blijkt dat noch mijn collega-kamerleden, noch de regering over dat stuk blijken te beschikken.

Uit dat stuk blijkt dat Nederland een aantal voorstellen van de ministers van Financiën (de zgn. EcoFin-raad) steunt, die rechtstreeks ingaan tegen de opvatting van de Nederlandse regering. Want die ministers van Financiën, waaronder Zalm, willen de –goede- positie die het Europees Parlement in de ontwerp-grondwet krijgt m.b.t. het budgetrecht, de begroting en het instemmingsrecht t.a.v. Europese wetgeving, terugdraaien. En dat terwijl de Nederlandse regering juist op het standpunt staat dat het goed is dat het Europees Parlement meer te vertellen krijgt. Tijdens het debat blijkt dat Zalm een ‘alleingang’ heeft gemaakt en dat de steun van Nederland voor deze EcoFin-voorstellen van tafel is. Het is natuurlijk een enorme blamage dat Zalm, notabene ook vice-premier, zich deze solo-actie heeft gepermitteerd en vervolgens snel is teruggefloten. De regering kon tijdens het debat niet anders doen dan aarzelend en met zo veel mogelijk omtrekkende bewegingen toegeven dat Zalm zijn boekje te buiten was gegaan. Een motie, die breed was ondersteund (alle partijen minus de VVD), hoefde ik dan ook niet in te dienen.  Klik hier voor (een deel) van mijn bijdrage.