plenair   28 mei 2002

De wet moet volgens de regering er voor zorgen dat met name gemeenten meer taken gaan uitbesteden. Omdat zij bij het uitbesteden de BTW nu terug kunnen krijgen, valt dit nadeel nu weg bij de afweging of een gemeente zelf iets doet (wat geen BTW kost) of het door een bedrijf laat doen. Kortom, marktwerking, het credo van Paars.

De loftrompet wordt gestoken over het Verenigd Koninkrijk waar enorme efficiencyvoordelen zouden zijn bereikt met het uitbesteden van allerlei overheidstaken.

Maar hoe het zit met de kwaliteit van de voorzieningen en de prijs die de klanten/afnemers moeten betalen?

Vragen die GroenLinks daarover heeft gesteld worden vrij nietszeggend beantwoord, zij het dat in algemene termen wordt erkend dat uitbesteden een van de vele ‘uitvoeringsmodaliteiten’ is en dat aan elke uitvoeringsmodaliteit voor- en nadelen kleven.

Deregulering, een van de veronderstelde voordelen van marktwerking, is allerminst aan de orde. Gemeenten worden verplicht hun gele administratie drastisch aan te passen en alle activiteiten op hun BTW-compensatie-potentie te beoordelen. Dat geldt ook voor de doorberekening van overhead-kosten naar activiteiten.

‘Hopeloos’ en een ‘administratieve ramp’ zijn geluiden die mij uit het Amsterdamse bereiken.

De gemeente Graafstroom die in een recent schrijven aan de EK (met afschrift brief VNG) spreekt van ‘het rondpompen van geld waar niemand beter van wordt’ en het optuigen van een ‘heel administratief circus - en hoge administratieve kosten’.

De gemeente Hardenberg stelt in een recente brief dat de gevolgen voor haar onaanvaardbaar hoog zijn. Deze laatste gemeente heeft zelfs een adviesbureau ingeschakeld dat een quick scan binnen de gemeenten heeft uitgevoerd waaruit blijkt dat er structureel een nadelig effect zal optreden van jaarlijks 60.000 euro.

Het fonds wordt gevoed door een dienovereenkomstige verlaging van het gemeente- en provinciefonds, waarbij de berekende ‘historische BTW’ uitgangspunt is, en door een toevoeging van de belastingdienst als het BCF leidt tot extra BTW-ontvangsten.

De compensatie vindt overigens niet 1:1 plaats, d.w.z. dat via de belastingdienst wordt geregeld dat de ontvangen btw wordt teruggesluisd naar de betalende gemeente.

Dit bepleitte wij en het CDA in de schriftelijke inbreng, zou ook zo in het Verenigd Koninkrijk gebeuren.

De minister antwoordt dat dit in strijd is met de zesde BTW-richtlijn, die blijkbaar niet door VK is onderschreven. Maar laat die zesde BTW-richtlijn het ook niet toe dat het BTW-compensatiefonds in zijn geheel wordt gevoed door een afdracht van de belastingsdienst van BTW-ontvangsten?

Alle gemeenten dragen bij, terwijl het maar zeer de vraag is of alle gemeenten in gelijke mate ook compensatie vragen.

Hier zit de grootste pijn voor met name kleine (plattelands)gemeenten die wel worden gekort op hun uitkering uit het gemeentefonds, maar naar eigen zeggen nauwelijks gebruik zullen maken van de compensatiemogelijkheid.

Het blijft een zwak punt in de wet dat er inderdaad herverdeeleffecten kunnen optreden die geen rechtvaardiging hebben.

Dit punt wordt nog eens benadrukt door het feit dat ook kaderwetgebieden onder het BCF vallen (per amendement er door de TK in gefietst) waarvoor ook het gemeentefonds wordt gekort met 0,15 per inwoner terwijl niet iedere gemeente in een kaderwetgebied zit.

De gemeente Graafstroom klaagt bij de VNG over de rol die deze club heeft gespeeld: geen terugkoppeling naar de leden en een uitruil met de minister met andere dossiers. Wat dat laatste betreft: klopt dat? En wat is er waar van de bewering dat de minister de VNG tot twee keer toe de VNG heeft aangeboden de invoering van het BCF te stoppen?